Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) – ozdobne i odporne drzewo do ogrodu
Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) – ozdobne i odporne drzewo do ogrodu
Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia), czasem nazywany również jarząbem północnym, to eleganckie i wytrzymałe ozdobne drzewo, które zachwyca swoim dekoracyjnym wyglądem oraz niewielkimi wymaganiami. Dodatkowo jest popularny w parkach i ogrodach, jarząb szwedzki łączy piękno liści, kwiatów i owoców z niezwykłą odpornością na trudne warunki środowiskowe. W tym wpisie dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć o uprawie jarzębu szwedzkiego.
Poznaj nasze inne wpisy!
- Jak zabezpieczyć krzewy ozdobne przed zimą? Terminy i sposoby
- Mahonia pospolita – uprawa, cięcie, pielęgnacja, odmiany.
- Krzewuszka cudowna – uprawa, cięcie, odmiany i choroby
- Jak uprawiać kalinę koralową? Cięcie, odmiany, choroby
- Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) – ozdobne drzewo odporne na mróz, suszę i zanieczyszczenia
Charakterystyka jarzębu szwedzkiego
Jest to gatunek, który świetnie radzi sobie w chłodniejszym klimacie, co czyni go doskonałym wyborem również w Polsce. Poniżej przedstawiam krótką charatkerystykę.
- Pokrój: Jarząb szwedzki to niewysokie drzewo o smukłej, gęstej koronie. Dorasta do 10–12 metrów wysokości. Jego korona przybiera kształt szerokiego stożka lub owalu, często jest to zależne od sposobu cięcia.
- Liście: Duże, ciemnozielone, skórzaste, na spodzie pokryte srebrzystym kutnerem, co nadaje im charakterystyczny wygląd. Jesienią liście przebarwiają się na żółto i pomarańczowo.
- Kwiaty: Białe, zebrane w płaskie baldachogrona, pojawiają się w maju. Są miododajne, przyciągają pszczoły i inne owady zapylające.
- Owoce: Kuliste, pomarańczowo czerwone owoce dojrzewają we wrześniu i październiku. Utrzymują się na drzewie przez całą zimę, stanowiąc źródło pokarmu dla ptaków. Także są walorem estetycznym w okresie zimowym.
- Pędy: Gładkie, szaro-brązowe, z widocznymi przetchlinkami.
- Rodzina: Różowate.
Uprawa jarzębu szwedzkiego
Jarząb szwedzki jest niezwykle łatwy w uprawie, także ogrodnik amator bez problemu powinien sobie z nim poradzić. Jarząb nadaje się również do ogrodów bezobsługowych.
Sadzenie jarzębu szwedzkiego: jak i kiedy?
- 🌱 Termin: Najlepiej wczesna wiosna przed ruszeniem wegetacji lub jesienią, gdy ziemia jest wilgotna, a roślina nie jest obciążona intensywną wegetacją. W przypadku sadzenia z bryłą korzeniową termin rozciąga nam się tak naprawdę na cały sezon.
- 🌱 Sadzenie z bryłą korzeniową: Warto delikatnie rozluźnić bryłę korzeniową oraz umieścić roślinę na poziomie gruntu i obsypać ziemią. Należy pamiętać, aby roślina nie została posadzona głębiej niż rosła wcześniej. Nie ma konieczności przycinania korzeni ani części nadziemnej.
- 🌱 Sadzenie z odkrytym systemem korzeniowym: Warto przyciąć korzenie tak, aby usunąć korzenie martwe i uszkodzone. Osobiście zawsze przycinam korzenie o około 1/3, tak aby korzenie dostały bodziec do rozwoju – u mnie najlepiej się to sprawdza. Przy takim zabiegu kiedy część korzenia została usunięta warto zastanowić się nad przycięciem również części nadziemnej rośliny adekwatnie do ubytku korzeniowego biorąc pod uwagę to, że często jarząb szwedzki jest prowadzony w formie przewodnikowej. Oznacza to, że nie należy przycinać głównego przewodnika, czyli dominującego pędu głównego.
Jakie stanowisko i gleba?
- Stanowisko: Jarząb szwedzki najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, ale toleruje także lekki półcień.
- Gleba: Preferuje gleby umiarkowanie żyzne, przepuszczalne, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Jest odporny na gleby suche i piaszczyste, dzięki czemu dobrze radzi sobie na trudnych stanowiskach.
Podlewanie i nawożenie - drzewo do ogrodu odporne na suszę?
- Podlewanie: Młode rośliny wymagają stosunkowo regularnego podlewania. Starsze, dobrze ukorzenione egzemplarze są odporne na suszę. Częstotliwość podlewania należy uwarunkować od aktualnej pogody.
- Nawożenie: Wiosną warto zastosować nawóz wieloskładnikowy, aby wspomóc wzrost i kwitnienie.
Cięcie jarzębu- jak i kiedy?
Jarząb szwedzki nie wymaga regularnego cięcia. Aczkolwiek jeśli chcemy uformować nasze drzewo bądź usunąć suche, chore lub uszkodzone gałęzie to najlepszą porą na to jest późna zima bądź wczesna wiosna (najlepiej przed ruszeniem wegetacji unikając przymrozków).
Rozmnażanie jarzęba zwedzkiego
Jarząb szwedzki można rozmnażać głównie przez nasiona, choć jest to proces czasochłonny.
- Zbieranie nasion: Owoce należy zebrać jesienią, usunąć miąższ i poddać je procesowi stratyfikacji. Nasiona wysiewa się wczesną wiosną do lekkiego, przepuszczalnego podłoża.
- Sadzonki: Jarząb szwedzki można rozmnażać również z sadzonek półzdrewniałych, ale metoda ta jest mniej popularna. Optymalnym czasem na pobieranie sadzonek jest wczesna wiosna lub późna jesień, zaraz po opadnięciu liści. Do rozmnażania wybiera się zdrowe, mocne pędy, z których odcina się fragmenty o długości około 15–20 cm. Tak przygotowane sadzonki należy odpowiednio przygotować i umieścić w wilgotnym podłożu, zapewniając im warunki sprzyjające ukorzenieniu.
Odporność na mróz i zanieczyszczenia
Drzewo jest całkowicie mrozoodporne i dobrze znosi zanieczyszczone powietrze, co czyni je idealnym wyborem do nasadzeń w miastach.
Zastosowanie jarzębu szwedzkiego
Jarząb szwedzki to drzewo o szerokim zastosowaniu:
- Ogrody przydomowe: Pięknie prezentuje się jako soliter lub w grupach drzewnych. Jego owoce i kolorowe liście dodają uroku w różnych porach roku.
- Zieleń miejska: Dzięki odporności na suszę, sól drogową i zanieczyszczenia świetnie sprawdza się w parkach, wzdłuż ulic czy na skwerach.
- Ogrody naturalistyczne: Przyciąga ptaki i owady, wspierając bioróżnorodność.
- Roślina użytkowa: Choć owoce jarzębu szwedzkiego są lekko trujące w stanie surowym, to po przetworzeniu mogą być wykorzystywane do wyrobów takich jak dżemy czy nalewki.
Choroby i szkodniki jarzębu szwedzkiego
Jarząb szwedzki jest odporny na większość chorób i szkodników, ale czasami może być narażony na:
- Rdza jarzębu: Powoduje powstawanie pomarańczowych plam na liściach. Wymaga usuwania porażonych części i stosowania fungicydów.
- Mszyce: Mogą osiedlać się na młodych pędach i liściach. Można je zwalczać preparatami ekologicznymi lub chemicznymi.
- Gąsienice: Czasami liście mogą być zjadane przez gąsienice motyli, co wymaga stosowania środków ochrony roślin.
Ciekawostki o jarzębie szwedzkim
- Srebrzyste liście: Charakterystyczny kutner na spodzie liści jarzębu szwedzkiego chroni je przed nadmiernym parowaniem wody, co pozwala drzewu przetrwać w trudnych warunkach klimatycznych.
- Owoce a ptaki: Czerwone owoce są ulubionym przysmakiem dla wielu gatunków ptaków, co czyni jarząb ważnym elementem ekosystemu.
- Jarząb szwedzki to nie to samo, co popularna jarzębina. Jarzębiną nazywa się jarzęba pospolitego
Podsumowanie
Podsumowując jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) to idealny wybór dla osób poszukujących dekoracyjnego, a jednocześnie odpornego drzewa do swojego ogrodu. Posiada on piękne kwiaty, ozdobne owoce i srebrzyste liście sprawiając, że jest atrakcyjny przez cały rok. Dzięki swojej wytrzymałości świetnie nadaje się dla ogrodników amatorów oraz dla osób, które nie chcą przeznaczać na ogród dużej części swojego wolnego czasu. Jeśli szukasz odpornego drzewa ozdobnego, jarząb szwedzki to doskonały wybór zarówno do ogrodu, jak i zieleni miejskiej.
Masz jakieś pytania? A może masz inne doświadczenie w uprawie Jarząbu szwedzkiego? Zachęcam do komentowania
